1
دانشپژوه دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی
2
دانش پژوه دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی
چکیده
بر اساس ماده 30 قانون مدنی و همین طور روایت معروف پیامبر: «النّاس مسلّطون علی اموالهم» مالک بر مال خود حق هر گونه تصرفی را دارد، مگر آنکه به موجب دلیل شرعى خلاف آن ثابت گردد. در رابطه با گستره قاعده سلطنت در خصوص اطلاق کمّی و کیفی آن اختلاف شده است به این معنی که آیا با استناد به قاعده سلطنت می‌توانیم مواردی را که برای مالک تصرف در آن‌ها مشکوک است، جزء تصرفات مباح او قرار دهیم؟ مثلاً می‌دانیم تصرف به نحو بیع و شراء و همچنین صلح و هبه برای مالک جایز است، ولی شک داریم که آیا مثلاً اجاره هم جزء تصرفاتِ مشروعِ مالکانه، محسوب می‌شود یا خیر، همچنین آیا به استناد به قاعده سلطنت می‌توانیم کیفیت تصرفات مباح را استنباط کنیم و بگوییم شکل عمل به اختیار مالک است؟ مثلاً می‌دانیم تصرف بیعی برای مالک جایز است، منتها شک داریم آیا بیع به صیغه فارسی برای او جایز و مشروع است یا فقط بیع به صیغه عربی، مجاز، شمرده می‌شود؟ در مسئله، چهار قول وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها نظریه حضرت امام خمینی; می‌باشد که از نظر ایشان، نفوذ و تاثیر معامله، متوقف بر دو امر است؛ نخست سلطنت داشتن مالک بر اموال،دوم مطابقت با قواعد و مقررات عقلایی. بنا به فرمایش حضرت امام; صرف سلطنت داشتن بر اموال، مستلزم نفوذ و تاثیر معامله نیست، زیرا سلطنت بر اموال، فقط یکی از شرایط نفوذ معامله، نزد عقلاست، اما شرط دیگری نیز برای نفوذ معامله وجود دارد و آن شرط تبعیت از قواعد عقلانی است و در محیط عقلایی، سلطنت بر اموال موجب سلطنت بر مقررات نیست.
پولادین طرقی, حجت و حسینی الازری, سید حمید . (1397). اطلاق کمّی و کیفی قاعده «سلطنت» در فقه و حقوق موضوعه با رویکرد به نظرات امام خمینی. گفتمان حقوقی, 7(14), 69-90.
MLA
پولادین طرقی, حجت , و حسینی الازری, سید حمید . "اطلاق کمّی و کیفی قاعده «سلطنت» در فقه و حقوق موضوعه با رویکرد به نظرات امام خمینی", گفتمان حقوقی, 7, 14, 1397, 69-90.
HARVARD
پولادین طرقی, حجت, حسینی الازری, سید حمید. (1397). 'اطلاق کمّی و کیفی قاعده «سلطنت» در فقه و حقوق موضوعه با رویکرد به نظرات امام خمینی', گفتمان حقوقی, 7(14), pp. 69-90.
CHICAGO
حجت پولادین طرقی و سید حمید حسینی الازری, "اطلاق کمّی و کیفی قاعده «سلطنت» در فقه و حقوق موضوعه با رویکرد به نظرات امام خمینی," گفتمان حقوقی, 7 14 (1397): 69-90,
VANCOUVER
پولادین طرقی, حجت, حسینی الازری, سید حمید. اطلاق کمّی و کیفی قاعده «سلطنت» در فقه و حقوق موضوعه با رویکرد به نظرات امام خمینی. گفتمان حقوقی, 1397; 7(14): 69-90.
)