دانش‌پژوه دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان
چکیده
مسئولیت وقوع جنایات علیه تمامیت جسمانی انسان با دخالت غیر مستقیم عوامل انسانی مورد تأکید روایات بسیاری قرار گرفته است به نحو که اگر کسی با قرار دادن چیزی در طریق عمومی یا با شهادت دروغ در محکمه و مانند آن سبب ایجاد خسارت یا جنایت بر دیگری شود مسئول خسارت و جنایت وارده خواهد بود. از آنجا که دخالت غیر مستقیم عوامل انسانی در قوع جنایت صورت های مختلف دارد گاهی عامل واحد و گاهی متعدد است. در فرض تعدد، گاهی عوامل درعرض، گاهی در طول همدیگر قرار دارند، تشخیص عامل مسئول و میزان مسئولیت هریک از عوامل با پیچیدگی و دشواری بسیاری همراه است. بدین جهت برای تشخیص عامل مسئول و میزان مسئولیت هریک از عوامل، نظریات متغایری از سوی فقیهان اسلامی مطرح شده است. این نوشتار با رویکرد توصیفی و تحلیلی ابتدا به ضرورت احراز رابطة استناد و تفکیک اسباب عدوانی از غیر عدوانی اشاره نموده و سپس به بررسی نظریات فقیهان اسلامی در تشخیص عامل مسئول و میزان مسئولیت عوامل در دخالت غیر مستقیم عوامل انسانی در وقوع جنایت پرداخته است.
)