1
استاد دانشگاه فردوسی مشهد و استاد مدعو جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان
2
دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان عضو هیئت علمی دانشگاه المصطفی در کابل
چکیده
یکی از قواعد مورد پذیرش فقهای امامیه در باب دیات، قاعده «کل ما فی الانسان اثنان، ففیهما الدیه و فی احدهما نصف الدیه و ما کان واحدا، ففیه الدیه» است که مشهور به قاعده دیه اعضای یکی و دوتایی است. طبق این قاعده، فقها جنایت بر اعضای بدن انسان که زوج باشد را در صورتی‌که جنایت بر هر دو باشد، موجب دیه کامل و در صورتی‌که بر یکی از آن دو باشد موجب نصف دیه کامل می‌دانند و جنایت بر اعضای بدن انسان که فرد باشد را موجب دیه کامل می‌دانند؛ اما این قاعده دارای استثنائاتی نیز می‌باشد، برخی از فقها دیه بر بیضتین، لب‌ها و پلک‌ها را از شمول این قاعده خارج می‌دانند و برخلاف قاعده مذکور قائل به تنصیف دیه در موارد ذکرشده نمی‌باشند و بر مدعای خود دلایلی در مقابل قول مشهور اقامه می‌کنند؛ اما با دقت نظر در روایات می‌توان گفت روایات تنصیف دیه در موارد ذکرشده از شهرت بیشتری برخوردار هستند.
)