. کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی جامعه المصطفی العالمیه نمایندگی خراسان
چکیده
اکراه از آندسته مسائلی است که اراده آزاد و قصد (اختیار) مرتکب را تحت تأثیر قرار می دهد و عنصر روانی جرم را خدشهدار می نماید. این وضعیت سبب شده، تا قانون مجازات عمومی ایران در ماده 39سال1352 که برگرفته از قانون اروپا مخصوصاً فرانسه است و در قانون فرانسه از اکراه خبری نیست بهجای آن از معادل فارسی آن اجبار استفاده شود، لذا در ماده 39سال1352 مجازات عمومی آمده است:«هرگاه کسی بر اثر اجبار مادی یا معنوی که عادتاً قابل تحمل نباشد و مرتکب جرمی گردد مجازات نخواهد شد.حتی در قتل». درسال 1361 قانونگذار انقلابی با اندک تغییری درماده29 قانون مجازات عمومی چنین وضع کرد:« در جرائم تعزیری هرگاه کسی در اثر اجبار یا اکراه که عادتاً قابل تحمل نباشد مرتکب جرم گردد، مجازات نخواهد شد». این ماده نیز عام است که شامل قتل هم میشود. قانون جزای ایران با ماده2-122 قانون جزای فرانسه(1994م)توافق حکمی دارد، همچنانکه قانون مدنی ایران با قانون مدنی فرانسه توافق حکمی دارند نسبت به رافع مسئولیت بودن اکراه در غیر قتل. هرچند قانونگذار ایران در ماده 375 جزا با تبعیت از فقه اسلامی میگوید که اکراه در قتل مجوز نیست و اختلاف بین قانون ایران و فرانسه پیدا میشود. پس بین ماده 375با ماده39و29 رابطه عام وخاص است اما تعارض بین دو قانون به حال خود باقی است.
)