وکالت‌پذیری اقرار در فقه امامیه و حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

دکتری فقه قضایی گرایش جزا و جرم شناسی جامعه المصطفی العالمیه خراسان

چکیده

اقـرار در طـول تاریخ و در بین جـوامع مختلف به‌عنـوان یکی از مهم‌ترین ادله اثبات دعوا، همواره مورد استفاده در دادگاه‌ها بوده است و در دین مبین اسلام؛ نیز از اهمیت فوق العاده‌ی برخوردار است و با پیشرفت تمدن بشری ارزش و اعتبار او همچنان باقی است. این در مورد اصیل است. سوال که در این جا مطرح است این است ‌که آیا اقرار همانگونه که نسبت به اصیل دارای اعتبار است آیا برای غیر اصیل نیز قابل اعتبار است یا خیر؟ به‌عبارت دیگر اقرار قابل توکیل هست یا نه؟ لذا این تحقیق درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا اقرار وکالت پذیر می‌باشد یا خیر؟ از این‌رو با تحلیل نظریات فقها و حقـوق‌دانان در ایـن زمینه تلاش می‌شود کـه نظریـات دقیق فقها و اندیشمندان حقـوق تبیین گردد. نگارنـده بـا گردآوری اطلاعـات از منـابع مکتـوب در کتابخـانه‌ها و منـابع دیجیتالی، با روش تحلیلی ـ توصیفی به این نتیجه رسیده است که ادله‌ی مانعین وکالت پذیری اقرار تمام نبوده، همانگونه که اصل وکالت مشروع و قانونی است وکالت پذیری اقرار نیز بر اساس فقه و قانون هیچ منعی ندارد.

کلیدواژه‌ها


  • قرآن کریم.
  • ابـن فهد حلی، احمد بـن محمد، (1407)، المهذب البـارع، دفتر انتشـارات اسلامی، چ 1، قم.
  • ابـن منظور، محمد بـن مکرم بـن علی، (1414)، لسـان العـرب، دارالفکر للطباعه، بیروت لبنان.
  • امامی، سید حسن،(1375)، حقوق مدنی، کتابفروشی اسلامیه، چ.7، تهران.
  • انصاری، مرتضی، مکاسب، (1422)، نشر اسلامی، چ 1، قم.
  • بجنوردی، میرزا محمد حسن، (1389)، قواعد الفقهیه، مطبع الادب، ، نجف.
  • بحـر العلـوم، محمد بـن محمد بـن تقی، (1403) بلغه الفقهیه، مکتبه الصـادق، چ4، تهران.
  • جبعی عاملی شهید الثانی، زین الدین بن علی، (1413)، مسالک الافهام، مؤسسه المعارف الاسلامیه، قم.
  • جبعی عاملی شهید ثانی، زین الدین بن علی، (1410)، الروضه البهیه، کتاب فروشی داوری، چ 1، قم.
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر، (1375)، دانشنامه حقوقی، مؤسسه انتشارات امیر کبیر، تهران.
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر، (1378)، اصول فلسفی حقوق، گنج دانش، تهران.
  • حسینی عاملی، سید محمد جواد، (بیتا)، مفتاح الکرامه، دار احیاء التراث العربی، چ1، قم.
  • حسینی نژاد، حسنقلی، ادله اثبات دعوی، (1381)، انتشارات دانش نگار، بیجا.
  • حسینی، المراغی، سید میر عبدالفتاح، العناوین، (1418)، مؤسسه النشر الاسلامی، قم.
  • حلی علامه، حسـن بـن یوسف مطهر حلی، (1413)، قـواعد الاحکام فی معـرفته الحلال والحرام، انتشارات حوزه علمیه قم، قم.
  • حلی، علامه؛ حسـن بـن یـوسف مطهر، (1414)، تذکـره الفقهـا، مؤسسه آل البیت، چ 1، قم.
  • زراعت، عباس و حمید رضا حاجی بابازاده، (1390)، ادله اثبات دعوا، ناشر قانون مدار، چ 2، قم.
  • سنگلجی، محمد، (1387)، آین دادرسی در اسلام، چاپ دانشگاه تهران، چ1، تهران.
  • شروانی، عبدالحمید و ابن قاسم العبادی العبادی، (بیتا)، حواشی الشروانی، دارصادر، بیروت لبنان.
  • طباطبایی، سید علی، (1420)، ریاض المسایل، مؤسسه آل آلبیت، قم.
  • طباطبایی، سید محمدکاظم، (1371)، عروه الوثقی، مؤسسه اعلمی مطبوعات، بیروت لبنان.
  • طباطبایی، سید محمدکاظم، (1414)، ملخقات عروه الوثقی، بینا، قم
  • طوسی، محمد حسن، (1407)، کتاب الخلاف، دفتر انتشارات اسلامی، چ 1، قم.
  • عمید، حسن فرهنگ عمید، (بیتا)، سازمان انتشارات جاویدان تهران.
  • فاضل مقداد، ابو عبدالله مقداد بن عبدالله، (1403)، نضد القواعد الفقهیه، تحقیق سید عبد اللطیف کوه کمری، کتاب خانه آیت الله مرعشی نجفی، قم.
  • فخر المحققین حلی، محمد بن حسن، (1387)، ایضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، مؤسسه اسماعلیلیان، قم.
  • قائم مقامی فراهانی، عبد المجید، (1378)، حقوق تعهدات، انتشارات آوایی نور، چ 1، تهران
  • قائم مقامی فراهانی، عبد المجید، (1346)، اقرار، انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران.
  • کاتوزیان، ناصر، (1383)، قواعد عمومی قرارداد‌ها، سهامی انتشار، چ 4، تهران.
  • کاتوزیان، ناصر، (1387)، اثبات و دلیل اثبات، بنیاد حقوقی میزان، چ 5، تهران.
  • کاشانی، محمود، (1388)، حقوق مدنی، قرارداد ویژه، بنیاد حقوق میزان، تهران.
  • کاشف الغطاء، عباس بن حسن بن جعفر نجفی، (1424)، منهل الغمام فی شرح شرایع الاسلام، مؤسسه کاشف الغطاء، نجف اشرف.
  • محقق حلی، جعفربن حسن حلی، (1412)، المختصر النافع فی الفقه الامامیه، موسسه نشر اسلامی، قم.
  • محقق حلی، جعفربن حسن، (1425)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال والحرام، انتشارات دارالتفسیر، چ 3، قم.
  • محقق سبزواری، محمد باقر بن محمد مؤمن، کفایه الاحکام، (1413) دفتر انتشارات اسلامی، چ1، قم.
  • محقق عـراقی، آقـا ضیـاءالدین علی کزازی، (1421، کتاب القضـاء، تقـریـرات نجم آبادی، مؤسسه معارف اسلامی، چ1، قم.
  • موسوی الخمینی، روح الله، (1379)، تحریر الوسیله، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی «ره» چ1، تهران.
  • نجفی، محمد حسن، (1362)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، دارالکتب الاسلامیه، چ3، قم.
  • ولیدی، محمد صالح، (1381)، حقوق جزای اختصاصی جرایم علیه اشخاص، مؤسسه انتشارات امیر کبیر، تهران.