دانش پژوه دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی جامعۀ المصطفی العالمیه مشهد مقدس
چکیده
مالیات یکی از مهم‌ترین منابع درآمد دولت محسوب می‌شود که از مردم جامعه اخذ می‌گردد و دارای انواع متعددی است که می‌توان به مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین مالیات‌های غیرمستقیم مالیات بر ارزش افزوده است. اخذ مالیات از دیرباز توسط حکومت‌ها صورت می‌گرفته است که اغلب این امر با زور و غلبه توسط مأمورین مالیاتی اجرا می‌شده است. با ظهور اسلام، مالیات اسلامی به وجود آمد که افراد یک جامعه با میل و رغبت آن را می‌پرداختند و هدف از این امر، کسب رضای خدا می‌باشد و عمده‌ترین مالیات‌های اسلامی خمس و زکات است. اهمیت مالیات، قانونگذار ایران و افغانستان را بر آن داشته است تا برخی رفتارها و تخلفات مالیاتی را جرم‌انگاری کنند. جرایم مالیاتی هم توسط اشخاص حقیقی و هم حقوقی قابل ارتکاب است. این جرایم هم با فعل و هم با ترک فعل محقق می‌شوند و مهم‌ترین آن ترک پرداخت مالیات است که برای آن مجازات‌هایی تعیین شده است. اهمیت این دسته از جرایم آنقدر زیاد است که قانونگذار ایران علاوه بر مجازات‌های مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم، در قانون مجازات اسلامی(مصوب 1392) مجازات های تکمیلی نیز برای مرتکبین این جرم در نظر گرفته است؛ البته قانونگذار افغانستان نیز به مجازات‌های تکمیلی مانند ممنوعیت از فعالیت شغلی و همین طور در فقره 3 ماده 795 کد جزا به مجازات جایگزین حبس اشاره نموده است. در این مقاله پس از پرداختن به انواع و مصادیق جرایم مالیاتی و مجازات‌های آن در قوانین ایران و افغانستان، به تطبیق آن‌ها پرداخته شده‌است.
)