جرایم علیه دست اندرکاران عدالت قضایی در حقوق کیفری ایران و افغانستان

نوع مقاله : مقاله تخصصی

نویسنده

دانش‎ پژوه دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی، جامعه المصطفی العالمیه، مشهد، ایران.

چکیده

 عدالت قضایی از مهمترین جلوه های عدالت اجتماعی است. همان اندازه که اجرای عدالت به واسطۀ دستاندرکاران اجرای عدالت قضایی لازم است، نبود موانع بر سر راه اجرای عدالت قضایی نیز ضروری است. از جمله موانع سر راه عدالت قضایی، تهدیدات علیه دستاندرکاران اجرای عدالت قضایی است. برای برطرف کردن این مانع باید قانون گذاران، امنیت قضات و دیگر اشخاص درگیر در اجرای عدالت قضایی را تأمین نمایند. تحقق این مهم زمانی به وجه احسن و مطلوب میسر می گردد که قانون گذاران فصل و مواد مستقلی، راجع به جرایم و تهدیدات علیه اشخاص دست  اندرکار در عدالت قضایی اختصاص داده، کیفیات مخففه و مشددۀ مهم را برای حسن اجرای عدالت به تصویب برسانند. بر اساس یافته های این مقاله، قانون گذار افغانستان در تحقق این هدف، قدمی جلوتر از قانونگذار ایران حرکت کرده است. فصل مجزایی، راجع به موانع تطبیق عدالت قضایی اختصاص داده و به جزئیات جرم تهدید علیه اشخاص درگیر در اجرای عدالت قضایی پرداخته است؛ اما قانون گذار ایران جرم تهدید را به صورت عمومی و کلی مورد نظر قرار داده و توجه خاصی به تهدیدات علیه عدالت قضایی نداشته است. این مقاله به صورت توصیفی- تحلیلی نگارش شده است و یافته های این مقاله نشان میدهد که در هر دو نظام کیفری خلأها و نواقص قانونی در این راستا وجود دارد. قانون افغانستان در جرم تهدید به تفاوت ابزار و وسایل مورد استفاده توجه نکرده است و قانون ایران از توجه خاصی به جرم تهدید علیه اجرای عدالت قضایی غفلت ورزیده است 

کلیدواژه‌ها


قرآن کریم.
آقایی، قاسم. (۱۳۹۰). جرایم علیه عدالت قضایی در مرحله دادرسی. دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری.
اردبیلی، محمدعلی. (۱۳۹۱). حقوق جزای عمومی. ج. ۲. انتشارات میزان.
بحرانی، یوسف. (۱۴۱۶ق). البرهان فی تفسیر القرآن. ج. ۱. بنیاد بعثت.
بخشی‌زاده اهری، امین. (۱۳۹۲). محشای قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲. انتشارات عصر اندیشه.
پورمظفر، مرتضی. (۱۳۸۹). تحلیل فقهی-حقوقی جرایم علیه عدالت قضایی در مرحله اجرای حکم. دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری.
جمعی از نویسندگان. (۱۳۹۸). شرح کود جزای افغانستان. ج. ۲ و ۳. کابل.
رحیمی، محمدمهدی و همکاران. (۱۳۹۷). جرم تهدید در حقوق کیفری ایران و آمریکا. فصل‌نامۀ تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، ۶(۶)، ۷۸-۱۰۶.
ساریخانی، عادل؛ موسوی، سید حیدرشاه. (۱۴۰۰). موانع ثبوتی عدالت قضایی در اسلام، حقوق کیفری افغانستان و فرانسه. فصل‌نامۀ پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، ۱(۱)، ۱۹۶.
کود جزای افغانستان. (۱۳۹۶).
محدث، محسن و همکاران. (۱۳۹۸). امنیت قضایی در مرحله دادرسی در حقوق کیفری و رویه قضایی و چالش‌های فرارو. پژوهش‌نامۀ نظم و امنیت انتظامی، ۱۲(۴)، ۱۶۰-۲۱۱.
نجارزادگان، فتح‌الله؛ مسعودیان، مصطفی. (۱۳۸۹). بررسی تطبیقی جرایم علیه عدالت قضایی از دیدگاه قرآن و حقوق کیفری ایران. فصل‌نامۀ تخصصی پژوهش‌های میان‌رشته‌ای قرآن کریم، ۳(۳)، ۳۵.
الی‌احمد، عمر. (۱۳۹۷). جرایم علیه عدالت قضایی در نظام کیفری عراق با مطالعه تطبیقی در نظام کیفری فرانسه و ایران.
یکرنگی، محمد. (۱۳۸۹). جرایم علیه اجرای عدالت قضایی. تهران: انتشارات خرسندی.